Mappia racemosa Jacq. sec. Greuter & Rankin Rodríguez 20161

Mappia racemosa Jacq. sec. Greuter & Rankin Rodríguez 20161

Descripción

Arbusto o árbol de 10-20(-25) m de alto. Hojas membranáceas, nunca nigricantes; pecíolo de 5-28 mm de largo; lámina ± estrechamente obovada u oval, de 4,5-18 × (1,5-)2-6,2 cm, con domacios diminutos o a veces ausentes, aguda, largamente acuminada o rara vez redondeada, de base atenuada; nervios secundarios 7-13 de cada lado. Inflorescencias de 3-7,5 cm de largo, seríceo-tomentosas; brácteas 2 en la base (raramente a lo largo) del pedúnculo, ovadas, de 1,5 mm de largo, obtusas, de margen ciliado; pedúnculo de ≤ 3 cm de largo. Pedicelos de ≤ 2 mm de largo, seríceo-tomentosos. Cáliz de ≤ 3 mm de largo, pubérulo a peloso por fuera. Pétalos estrechos, obovados, ovales u ovados, de 3,5-4,5 × 1 mm, blancos, seríceo-tomentosos o rara vez glabros por fuera, lanudos por dentro por lo menos en la parte proximal. Estambres de 2,5-4,5 mm de largo; filamento de 2-3,5 mm de largo; anteras de 1 mm de largo. Ovario de 1,8-2 mm de largo, hirsuto, raramente glabro; estilo de 0,5 mm de largo, glabro; estigma bilobulado o capitado. Drupa de 1-2,3 × 0,6-1,3 cm. A

Distribución

    Cu(CuW(PR* Art Hab* May) CuC(Ci SS) CuE(Gr Ho SC Gu)) – Esp Ja PRc ?AmC 

    Cuba: native: West Cuba native (Mayabeque native, Pinar del Río native, Provincia La Habana native, Artemisa native); East Cuba native (Holguín native, Guantánamo native, Santiago de Cuba native, Granma native); Central Cuba native (Sancti Spíritus native, Cienfuegos native) Hispaniola: native Puerto Rico: native Central America: native: presence questionable Jamaica: native

Fenología

Fl. y Fr.: I-XIIA

Hábitat / Ecología

Antillas Mayores (presencia en Panamá dudosa). Presente en Cuba occidental: PR, Hab, C Hab (Bacuranao; Managua), Cuba central: Ci, SS (Loma Garrote; Loma la Diana) y Cuba oriental: Gr (Bayamo: Finca Candelaria; El Gigante), Ho (Papayo, Mandinga), SC, Gu (Monte Verde; La Perla). Crece en bosques pluviales, siempreverdes o semideciduos sobre suelos mayormente calcáreos, entre 0 y 1100 msm. Es una planta escasa.A

Fitoquímica

Mediante tamizaje ha sido detectada la presencia de alcaloides en hojas y tallos de la especie.A,B

Notas

Grisebach (1866) cita la recolección Wright 1389 (primera parte, que porta el número provisional 581) bajo la especie Mappia racemosa, y dos sintipos, Wright 1389 (segunda parte; número provisional 379) y Wright 1578, bajo Mappia racemosa var. brachycarpa, nuevamente nombrada. Duno de Stefano & al. (2007) citaron “Wright 1389 (GOET)”, sin especificar la parte, como lectotipo del nombre varietal, pero queda claro que de hecho se refieren a la segunda parte. Como desafortunadamente es el caso normal de los materiales cubanos de Wright, es imposible conocer cuáles de las muestras etiquetadas Wright 1389, presentes en muchos herbarios, son duplicados de la segunda parte (es decir, son isolectotipos).A,C,D

Variabilidad

Los taxones que han sido reconocidos dentro de Mappia racemosa al rango varietal (Baehni 1936, Howard 1942, Alain 1953) o subspecífico (Borhidi 1984) se distinguen por diferencias mínimas, insuficientes para tratarlos como distintos. Es el caso también de Mappia angustifolia, especie aceptada por la mayoría de los autores (excepto Wright en Sauvalle 1873), que se separa de Mappia racemosa únicamente por tener hojas muy estrechas, criterio sin gran importancia taxonómica ya que existen muestras (Ekman 9461) con características intermedias.A,E,F,G,H,I

Bibliography

A. Duno de Stefano, R. & Angulo Pérez, D. F. 2010: Icacinaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 16
B. Díaz, M., Sandoval, D., Payo, A. & Oquendo, M. 1992: Detección de alcaloides en plantas que crecen en Cuba. III. – Rep. Invest. Inst. Ecol. Sist. (La Habana) [sin número]
C. Duno de Stefano, R., Angulo Pérez, D. F. & Stauffer, F. 2007: Emmotum harleyi, a new species from Bahia, Brazil and lectotypification of other Icacinaceae. – Novon 17: 306-309
D. Grisebach, A. H. R. 1866: Catalogus Plantarum Cubensium, exhibens collectionem Wrightianam aliasque minores ex insula Cuba missas, quas recensuit A. Grisebach.
E. Baehni, C. 1936: Revision des genres Neoleretia, Mappia et Humirianthera. – Candollea 7: 167–184
F. Borhidi, A. L. 1984: New names and new species in the flora of Cuba and Antilles, III. – Acta Bot. Hung. 29: 181-215
G. Howard, R. A. 1942: Studies of the Icacinaceae, II. Humirianthera, Leretia, Mappia and Nothapodytes, valid genera of the Icacineae. – Journal of the Arnold Arboretum 23: 55-78
H. Liogier de Sereys Allut [Hno. Alain], E. E. 1953: Flora de Cuba, 3. Dicotiledóneas: Malpighiaceae a Myrtaceae. – Contribuciones Ocasionales del Museo de Historia Natural del Colegio De La Salle 13
I. Sauvalle, F. A. 1873: Flora cubana. Enumeratio nova plantarum cubensium vel revisio catalogi Grisebachiani, exhibens descriptiones generum specierumque novarum Caroli Wright, (Cantabrigiae) et Francisci Sauvalle, synonymis nominibusque vulgaribus cubensis adjectis.

Nomenclatura y Sinonimia

Mappia racemosa Jacq., Pl. Hort. Schoenbr. 1: 22. 1797 sec. Greuter & Rankin Rodríguez 20162
  • Leretia racemosa (Jacq.) House in Amer. Midl. Naturalist 8: 61. 1922
    • Tipo: "Lectotipo (Howard 1977: 413): [ícono] “Mappia racemosa” en Jacq., Pl. Hort. Schoenbr.: t. 47. 1797."3
  • 2. Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. 2016: Espermatófitos de Cuba. Inventario preliminar. Parte II. Inventario, 3. Duno de Stefano, R. & Angulo Pérez, D. F. 2010: Icacinaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 16
  • =Icacina dubia Macfad., Fl. Jamaica 1: 122. 1837
    • Tipo: "Lectotipo (designado aquí): [espécimen] “Ximenia, 5-androus, Jamaica”, Macfadyen (K #582092!)."4
  • 4. Duno de Stefano, R. & Angulo Pérez, D. F. 2010: Icacinaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 16
  • =Mappia affinis Miers in Ann. Mag. Nat. Hist., ser. 2, 9: 395. 1852
    • Tipo: "Lectotipo: [espécimen] Jamaica, “Manchester”, II-1844, Purdie ex herb. Hooker (K #582093!; isolectotipo: BM #839729 [fragm!])."5
  • 5. Duno de Stefano, R. & Angulo Pérez, D. F. 2010: Icacinaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 16
  • =Mappia angustifolia Griseb., Cat. Pl. Cub.: 119. 1866
  • Leretia angustifolia (Griseb.) House
    • Tipo: "Holotipo: [espécimen] Cuba, [sec. GH: prov. Guantánamo, “near Saltadero”, 20-IX-1860], Wright 2638 (= 345) (GOET!; ¿isotipos?: G!, GH #50269!, HAC [n.v.], K!, MA!, MO #1881206!)."6
  • 6. Duno de Stefano, R. & Angulo Pérez, D. F. 2010: Icacinaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 16
  • =Mappia racemosa var. brachycarpa Griseb., Cat. Pl. Cub.: 119. 1866
  • Mappia racemosa subsp. brachycarpa (Griseb.) Borhidi in Acta Bot. Hung. 29: 185. 1984
    • Tipo: "Lectotipo (Duno de Stefano & al. 2007: 309, precisado aquí): [espécimen] Cuba, 1863, Wright 379 (= 1389 p.p.) (GOET!; ¿isolectotipos?: BM!, GH #50271!, HAC [n.v.], K!, MA!, MO [2 ×!], NY #273727!, P [3 ×!])."7
  • 7. Duno de Stefano, R. & Angulo Pérez, D. F. 2010: Icacinaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 16