Espadaea amoena A. Rich. sec. Greuter & Rankin Rodríguez 20211
Descripción
Árbol de hasta 5-6 m de alto. Hojas de 2,3-4,5 × 1-2,7 cm; pecíolo de 0,2-0,35 cm de largo. Flores con pedicelo de 3-6 mm de largo, amarillo pardo cuando frescas. Corola de 11-14 mm de largo, con lóbulos de 3-4 mm de largo. Estambres con filamentos de 14-17 mm en los mayores y 13-14 mm de largo en los menores; anteras de 1,5-2,5 mm de largo. Estilo de 15-17 mm de largo. Fruto de 1,5-2,3 × 1,3-1,9 cm, con pedicelo de 0,3-0,7 cm de largo. Semilla de 5,8-7,4 × 5,1-6,3 × 3-4 mm.A
Distribución
●Cu(CuW(PR* Art Hab* May Mat IJ) CuC(VC Ci SS CA Cam LT) CuE(Gr Ho SC Gu))
Cuba: endemic: West Cuba native (Pinar del Río native, Isla de la Juventud native, Matanzas native, Provincia La Habana native, Artemisa native, Mayabeque native); Central Cuba native (Camagüey native, Villa Clara native, Cienfuegos native, Ciego de Ávila native, Las Tunas native, Sancti Spíritus native); East Cuba native (Guantánamo native, Holguín native, Granma native, Santiago de Cuba native)
Fenología
Fl.: II-VII; Fr.: II-IX. La fructificación es más intensa entre los meses de abril y agosto, aunque las flores y los frutos pueden encontrarse de forma aislada, en individuos muy viejos, durante todo el año. A
Hábitat / Ecología
Endémica en Cuba occidental: PR, Hab, C Hab, Mat (orillas del río Canímar), IJ (Sierra de Casas), Cuba central: VC (Mogotes de Jumagua; Placetas: cerca de Aguadita), Ci, SS, CA (Los Naranjos; Sierra de Judas), Cam, LT y Cuba oriental: Gr (Alegría del Pío), Ho, SC, Gu. Crece en matorral xeromorfo costero y subcostero, matorral xermorofo sobre serpentina, bosques semideciduos, bosque de pinos, bosque siempreverde microfilo, complejo de vegetación de mogotes y sabanas antrópicas, entre 0 y 700 msm.A
Usos / Importancia económica
Es utilizada como ornamental, incluso como árbol navideño. Las ramas se emplean en ritos de religiones afrocubanas (Fuentes 1992). Se refiere que su fruto es comestible y posee sabor a albaricoque (Willis 1973), aunque en Cuba se tiene como venenoso. La población rural emplea la madera para la confección de cabos de hachas y martillos, las ramas se utilizan como látigos para los caballos (Roig 1963). Es considerada como planta indeseable (Acuña 1974).A,D,J,K,L
Bibliography
A. Fuentes Fiallo, V. R. 2005: Goetzeaceae. – In: Greuter, W. & Rankin Rodríguez, R. (ed.), Flora de la República de Cuba, Ser. A, Plantas vasculares, Fasc. 10
B. Caínas, F. 1939: Historia Natural, pp. 211-564. – In: Oriarte, E. R. (ed.), Cuba en la mano. Enciclopedia popular ilustrada
C. Combs, R. 1897: Plants collected in the district of Cienfuegos, province of Santa Clara, Cuba, in 1895-1896. – Trans. Acad. Sci. St. Louis 7: 393-491
E. Sauvalle, F. A. 1873: Flora cubana. Enumeratio nova plantarum cubensium vel revisio catalogi Grisebachiani, exhibens descriptiones generum specierumque novarum Caroli Wright, (Cantabrigiae) et Francisci Sauvalle, synonymis nominibusque vulgaribus cubensis adjectis.
F. Xiqués, X, Román, M. I., Licourt, T, Fuentes Fiallo, V. R. & Pinillo, J. 1994: Estudio citotaxonómico de Espadaea amoena a. rich in Sagra. – Revista Biol. (La Habana) 3: 119-126
G. Moncada, M. & Fuentes Fiallo, V. R. 1993: Palinología de Goetzeaceae. – Revista Jard. Bot. Nac. Univ. Habana 12: 75-79
H. Alemán, E., Aurich, O., Ezcurra, L., Gutiérrez, M., Horstmann, C., López, J., Rodríguez, E., Schreiber, K. & Roquel, E. 1972: Phytochemische Untersuchungen an Pflanzen der kubanischen Flora. – Kulturpflanze 19: 359-425
I. García, D. & Fuentes Fiallo, V. R. 1990: Comunicación tamizaje fitoquímico de especies de Solanaceae y Goetzeaceae. – Revista Pl. Med. 10: 77-82
Nomenclatura y Sinonimia
Espadaea amoena in Sagra, Hist. Fís. Cuba 11: 148. 1850 sec. Greuter & Rankin Rodríguez 20212
- ≡Goetzea amoena, Cat. Pl. Cub.: 191. 1866
- Tipo: "Lectotipo (designado aquí): [espécimen] Cuba, “crescit in locis sylvaticis circa Guaminar, et juxta Guantanamo”, Linden 1801 (P [n.v.]; ¿isotipos?: GENT [“St Yago de Cuba, Saltadero, Mai 1844”; foto!], K [2×]!, US #1706390!)."3
- =Armeniastrum apiculatum in Jard. Fleur. 4: 76. 1854
- ≡Espadaea apiculata in Trans. Linn. Soc. London 27: 194. 1870
- Tipo: "Lectotipo (designado aquí): [ícono] de Armeniastrum apiculatum, basado en material de origen cubano cultivado en Bélgica, en Jard. Fleur. 4: 77. 1854."4
- =Espadaea amoena var. nejasaensis in God. Sofijsk. Univ. Biol. Fak., 2. Bot. Mikrobiol. Fiziol. Biohim. Rast 64(2): 63. 1972
- Tipo: "Holotipo: “prov. Camagüey: Sierra de Nejasa” [Najasa], Kitanov (SO [n.v.])."5